×
×

برای این شادمانی چاره‌اندیشی باید کرد؛
تعطیلی مدارس؛ دستاویزی برای دیده‌شدن و فرار از مشکلات 

  • کد نوشته: 1878
  • ۱۷ آذر ۱۴۰۴ - ۱۲:۲۳
  • ۰
  • پرویز بگرضایی/معلم و دانش آموختۀ دکترای جامعه شناسی: تعطیلی مدارس پدیده‌ای است که هر ساله در شرایط مختلفی همچون آلودگی هوا، سرما، بارندگی، شیوع بیماری و مناسبت‌های خاص رخ می‌دهد. با وجود آن‌که تصور عمومی بر این است که دانش‌آموزان بیشترین استقبال را از این تعطیلی‌ها دارند، در سال‌های اخیر مشاهده می‌شود که برخی والدین، گروهی از معلمان و حتی کانال‌های خبری گاه بیش از دانش‌آموزان نسبت به این موضوع ابراز خوشحالی می‌کنند. این همه چشم انتظاری برای تعطیلی نشانگر این است که امروزه مدرسه دیگر کارکردهای اصلی خود یعنی رشد خلاقیت و پرورش استعدادها، جامعه پذیری، مهارت آموزی، کسب تجربه، هویت بخشی، تقویت روحیه مشارکت اجتماعی و تعاملات انسانی را از دست داده و نتوانسته به نهادی جذاب، توان بخش، امیدآفرین، اثرگذار و یاددهنده تبدیل شود.
    تعطیلی مدارس؛ دستاویزی برای دیده‌شدن و فرار از مشکلات 
  • به گزارش بازتاب ایلام، اگر مدرسه به‌راستی جای یادگیری، رشد، تجربه‌ورزی و شکوفایی باشد، تعطیلی آن باید اندوه‌بار باشد نه شادی‌آفرین. مدرسه‌ای که در آن دانش‌آموز احساس امنیت، نشاط، ارزشمندی و فرصت‌های واقعی یادگیری را تجربه کند، نه‌تنها فضایی برای انتقال دانش، بلکه پناهگاهی برای پرورش امید و آینده‌سازی خواهد بود. بنابراین شادمانی بیش از حد از تعطیلی مدارس، می‌تواند نشانگر آن باشد که بخش‌هایی از نظام آموزشی نتوانسته‌اند نقش اصیل خود را در ایجاد انگیزه، جذابیت و کیفیت یادگیری ایفا کنند. به بیان دیگر، هرچه مدرسه دلپذیرتر و معنادارتر باشد، غیبت از آن ناخواسته‌تر و تعطیلی آن ناگوارتر خواهد بود.

    این واکنش اجتماعی چند لایه(شادمانی بعد از تعطیلی مدارس) را می‌توان از منظر روانی، اجتماعی، آموزشی و رسانه‌ای تحلیل کرد.

    از منظر خانواده، افزایش فشارهای اقتصادی، مشغله‌های کاری و مسئولیت‌های متعدد سبب شده است که بسیاری از والدین زندگی روزمرۀ پرتنشی را تجربه کنند. آماده‌سازی دانش‌آموزان، رساندن آن‌ها به مدرسه، کنترل تکالیف و پیگیری امور آموزشی بخش قابل‌توجهی از انرژی روانی والدین را مصرف می‌کند. تعطیلی مدرسه برای این گروه به‌منزله فرصتی کوتاه برای کاهش تنش‌های روزمره و ایجاد وقفه‌ای در برنامه‌های سخت‌گیرانه آموزشی تلقی می‌شود. افزون بر این، نگرانی‌های والدین درباره سلامت جسمی فرزندان، به‌ویژه در روزهای آلودگی شدید یا شیوع بیماری، باعث می‌شود تعطیلی را نوعی تضمین‌کننده امنیت و آرامش روانی بدانند.

    در حوزه آموزش، فشار کاری معلمان، تراکم کلاس‌ها، حجم بالای فعالیت‌های اداری، فرسودگی شغلی و دلزدگی از نقش خود، طرح درس نویسی، برگزاری آزمون و تصحیح اوراق، حقوق و مزایای ناکافی، مشکلات معیشتی، دغدغه های مالی، فشار خانوادگی ، بی انگیزگی دانش آموزان و نبود نشاط و شادابی اجتماعی در محیط آموزشی موجب فرسودگی شغلی در میان این قشر شده است. بنابراین، هرگونه تعطیلی رسمی برای برخی معلمان فرصتی برای استراحت، بازیابی انرژی و سامان‌دهی فعالیت‌های آموزشی و اداری عقب‌افتاده ایجاد می‌کند. این نوع شادمانی بیشتر از جنس رفع فشار کاری است تا عدم تمایل به آموزش. بعبارتی شادمانی برخی معلمان از تعطیلی مدارس نشانۀ نارضایتی از اصل تدریس نیست بلکه نشان دهندۀ فشارهای شغلی، ساختاری، روانی و ضعف های مدیریتی و آموزشی است.

    در سطح رسانه نیز تعطیلی مدارس یکی از اخبار جذاب و پربازدید محسوب می‌شود. کانال‌های خبری با اطلاع‌رسانی درباره تعطیلی‌ها مخاطبان بیشتری جذب کرده و از این طریق رقابت رسانه‌ای خود را تقویت می‌کنند. بنابراین بازتاب گسترده و هیجانی این خبرها بخشی از منطق رسانه‌ای و تلاش برای جلب توجه است.( توصیه: کانال های خبری لطفاً لطفاً لطفاً، سلامتی بچه ها را دست آویز و بهانه ای برای تعطیلی مدارس نکنید. دانش آموز در طول دوران زندگی اش باید خیلی مسائل و مشکلات را تجربه کند، باید زمین بخورد، باید شکست بخورد، باید سرما بخورد و باید…)

    در مجموع، شادی برخی والدین، معلمان و رسانه‌ها از تعطیلی مدارس را باید در چارچوبی گسترده‌تر از وضعیت آموزشی کشور تحلیل کرد؛ ساختاری که در آن فشارهای اقتصادی و روانی خانواده‌ها، فرسودگی شغلی کارکنان آموزشی و رقابت‌های رسانه‌ای نقش اساسی دارند. این وضعیت می‌تواند نشانگر نیاز نظام آموزشی به بازنگری در حجم برنامه‌ها، کاهش فشارهای بیرونی بر خانواده‌ها و معلمان و ارتقای کیفیت محیط مدرسه باشد. در غیر این‌ صورت، تعطیلی مدارس همچنان به‌عنوان فرصتی برای رهایی موقت از فشارها تلقی خواهد شد، نه رخدادی صرفاً آموزشی.

    مدرسه باید جایی باشد که دانش‌آموز در آن احساس امنیت، ارزشمندی و توانمندی کند و فرصت‌های واقعی برای یادگیری، رشد و شکوفایی استعدادهایش فراهم گردد.

    نویسنده: پرویز بگرضایی/معلم و دانش آموختۀ دکترای جامعه شناسی

    دیدگاهتان را بنویسید

    نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

    1 × سه =