بازتاب ایلام/غلامرضا محمدمرادی: در شرایطی که کشورها با تهدیدات متنوعی همچون حملات سایبری، بلایای طبیعی، تروریسم و جنگ روانی مواجه‌اند، پدافند غیرعامل به عنوان یکی از ستون‌های اصلی امنیت ملی، اهمیت روزافزونی پیدا کرده است. این رویکرد، بدون بهره‌گیری از ابزارهای نظامی، تلاش می‌کند با کاهش آسیب‌پذیری زیرساخت‌ها و ارتقاء آگاهی عمومی، پایداری و تاب‌آوری کشور را در برابر تهدیدات حفظ کند.
پدافند غیرعامل دارای ابعاد مختلفی است؛ از مقاوم‌سازی تأسیسات حیاتی و طراحی سیستم‌های واکنش اضطراری، تا فرهنگ‌سازی، آموزش عمومی، سیاست‌گذاری دقیق و هماهنگی میان نهادها.
از جمله مزایای پدافند غیرعامل می‌توان به کاهش تلفات، کاهش خسارات اقتصادی، حفظ آرامش روانی جامعه و تداوم خدمات حیاتی در شرایط بحران اشاره کرد. این رویکرد، بستری برای افزایش مشارکت مردمی، حس مسئولیت‌پذیری جمعی و تقویت سرمایه اجتماعی است.
با این حال، چالش‌هایی چون کمبود آگاهی عمومی، ناهماهنگی بین‌بخشی، محدودیت منابع و پیچیدگی تهدیدات نوین، مانع از تحقق کامل اهداف پدافند غیرعامل در کشور شده‌اند. از سوی دیگر، عدم برنامه‌ریزی برای آموزش و اطلاع‌رسانی مستمر، موجب ضعف در نهادینه‌سازی فرهنگ پدافند در جامعه شده است.
در این میان، رسانه‌ها نقشی تعیین‌کننده در ارتقاء سواد رسانه‌ای، آموزش کاربردی، اطلاع‌رسانی دقیق و مقابله با شایعه‌پراکنی دارند. تولید محتوای هدفمند، به زبان ساده و متناسب با نیازهای مخاطب، می‌تواند به مشارکت گسترده مردم در فرآیندهای پدافند غیرعامل منجر شود.
پدافند غیرعامل صرفاً یک ابزار دفاعی نیست بلکه فرهنگی ملی برای حفظ بقا، امنیت و آرامش کشور در بلندمدت است. توسعه و نهادینه‌سازی آن، نیازمند همکاری بین‌نهادها، آموزش مستمر و نقش‌آفرینی فعال رسانه‌ها و آحاد جامعه است.
نگارنده: غلامرضا محمدمرادی
