یکی از پدیده های خطرناکی که نسل بشر را در معرض سقوط و انحطاط روانی، اخلاقی، جسمانی و... قرار می دهد، اعتیاد به مواد مخدر است که شعاع آن از فرد و خانواده عبور می کند و کلیت جامعه را درگیر می سازد و رسانه ها می توانند با استفاد از مقبولیت اجتماعی خود نقش ناجی را ایفاء کنند.

آگاه سازي و نشان دادن پيامدهاي سوء و مخرب موادمخدر يکي از راه هاي موثر براي کاهش اين معضل است که رسانه ها به عنوان يك وسيله ارتباطي مهم در اين مبارزه نقش مهمي دارند.

امروزه به واسطه گسترش تکنولوژي هاي ارتباط جمعي و اثر بخشي آن ها، آموزش و پيشگيري از اعتياد آسانتر شده است و در این بین رسانه ها ابزار مناسبي براي آموزش، آگاهي بخشي و جلب مشارکت عمومي براي پيشگيري از اعتياد هستند.

در زندگی امروزه می بینیم که اعتياد به مواد مخدر به عنوان يكي از مهم ترين معضلات اجتماعي جامعه به شمار مي رود، وجود معتادان به مواد مخدر در جامعه علاوه بر تحمیل هزينه هاي بسياري كه صرف مبارزه و برخوردهاي قضايي و انتظامي با معتادان می شود به روشني مشخص كرده است كه اين گونه برخوردها و طرح ها، راه حل هاي قطعي در درمان اين معضل مهم نيست.

جامعه از طریق مشاهده پیامدهایی که آسیب اجتماعی اعتیاد بر زندگی فردی و جمعی در برنامه های تلویزیونی، سینمائی، مطبوعاتی و یا در قالب مقاله و داستان های اجتماعی به اجرا گذاشته می شود؛ می تواند به افراد آسیب دیده و خانواده های آن ها که گریبانگیر این معضل هستند، آگاهی بخشند؛ براین اساس وسایل ارتباط همگانی نوعی گروه مرجع مثبت در کاهش آسیب اجتماعی اعتیاد، تلقی می شوند.

برنامه های وسایل ارتباط جمعی از بعد کارکردی در جهت بقاء نظم اجتماعی فرهنگ حاکم بر جامعه و جلوگیری از رشد بزهکاری بسیار موثر است که در این بین با توجه به رشد فزاینده مردم از فضای مجازی، رسانه هایی که امروز در قالب کانال های خبری و...به فعالیت می پردازند می توانند با استفاده از تولید محتوا و یا استفاده و بازنشر تولیدات فاخر دیگران، کمک شایانی در پیشگیری از اعتیاد داشته باشند.

مطالب و نوشته های رسانه ها در نشریات مکتوب و غیرمکتوب علاوه بر اینکه بخشی از اوقات فراغت افراد جامعه را پر می کند، موجب خواهد شد که بخشی از حقایق و پیامدهای آشکار و پنهان اثرات آسیب ها خصوصاً بلاهای خانمان سوزی که به واسطه اعتیاد می تواند برای یک فرد رخ دهد را به طور همزمان روشن کند و  همین امر باعث افزایش آگاهی می شود.

در این حوزه باید اهداف خود را با توجه به جامعه هدف که شامل دو گروه جامعه در معرض خطر و جامعه عموم مردم است را مشخص و برای آنها تولید محتوا داشته باشیم و اهالی فرهنگ، هنر و رسانه می توانند نقش مؤثری در این بخش داشته باشند.

تحقیقات نشان می دهد اعتیاد عامل جدی تهدید کننده سلامت جسمانی و روانی و اجتماعی و معنوی و فرهنگی جامعه شمرده می شود و باید برای مبارزه با این عامل جدی همه دست به دست هم بدهند و دستگاه های فرهنگی نقش خود را به خوبی ایفاء کنند، به نظر من نهادهایی مثل رسانه ها و مجموعه های فرهنگی و هنری و دینی هم می توانند نقش بسیار مهمی را ایفاء کنند و باید در این راستا تقویت شوند.

ظرفیت‌سازی و استفاده از مشارکت همه‌جانبه فعالان اجتماعی در حوزه مبارزه با مواد مخدر به منظور صیانت و حمایت از خانواده‌های آسیب‌دیده از اعتیاد و همچنین رهایافتگان از این بلای خانمان‌سوز امری ضروری است که نیاز به همراهی خیرین، هنرمندان، ورزشکاران و اصحاب رسانه دارد و مشارکت همه جانبه و همگانی چهره های سرشناس اهالی فرهنگ و هنر ما را در رسیدن به اهداف مهم پیشگیری از اعتیاد در جامعه هدایت می‌کند.

امیدوارم  با تلاش همگانی و استفاده از تمام ظرفیت ها، شاهد جامعه ای عاری از اعتیاد باشیم و افراد جامعه ما به جای فکر کردن به اعتیاد، به هدف های والا که همان سرافرازی ایران اسلامی و چرخاندن چرخ های اقتصاد، فرهنگ، هنر و... است روی بیاورند.

نویسنده: علی محمدمرادی